ถั่งเช่า เห็ดเป็นยาขายได้กิโลฯละเป็นแสนจริงหรือ?

           อาจารย์ธวัช ทะพิงค์แก ผู้ที่คร่ำหวอดอยู่ในแวดวงเห็ดมานานได้ให้ความเห็นว่า ในอดีตเห็ดถั่งเช่าเป็นเห็ดจากป่าที่หายาก มักจะเกิดบนที่สูงอากาศเย็น เช่น ประเทศจีน ทิเบต ภูฐาน เนปาล เป็นต้น เห็ดชนิดนี้เกิดจากการที่ตัวหนอนหรือแมลงเข้าไปอาศัยอยู่ภายใน ในตำราแพทย์แผนจีนบอกว่าเห็ดถั่งเช่าเป็นยาอายุวัฒนะ กินแล้วมีกำลังวังชาร่างกายแข็งแรง แต่ด้วยความหายากและมีราคาสูงมาก ดังนั้นชาวจีนที่มีอันจะกินเท่านั้นถึงจะมีโอกาสซื้อหามารับประทานได้

อาจารย์ธวัช ทะพิงค์แกและ ดร.ธัญญา ทะพิงค์แก

   

            เมื่อไม่ถึง 10 ปีมานี้เองที่เริ่มมีการพัฒนาจากเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าเป็นการค้ามากขึ้น โดยเฉพาะในประเทศจีน เกาหลีและญี่ปุ่น เนื่องจากปริมาณความต้องการบริโภคเห็ดถั่งเช่ามีมากขึ้น ทั้งในรูปของการนำมาผลิตอาหารเสริมเป็นยาและใช้ประกอบอาหาร เห็ดถั่งเช่าที่เพาะเลี้ยงในปัจจุบันมีหลายสายพันธุ์ด้วยกัน ประโยชน์สรรพคุณทางยาก็มีมากน้อยต่างกันไป สำหรับสายพันธุ์ที่นิยมเพาะเลี้ยงในปัจจุบัน ได้แก่ เห็ดถั่งเช่าสีทอง (เส้นใยสีเหลืองทอง) เห็ดถั่งเช่าทิเบต (เส้นใยสีดำ) มีราคาสูงที่สุด เห็ดถั่งเช่าหิมะ (เส้นใยสีเขา)และเห็ดถั่งเช่าจักจั่น (เป็นคราบตัวอ่อนจักจั่น) เป็นต้น ในประเทศเกาหลี มีเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าเมื่อประมาณ 7 ปีที่ผ่านมา แต่ก็ยังทำไม่มาก จนกระทั่งมีนักวิจัยเกาหลีได้ศึกษาพบว่าเห็ดถั่งเช่ามีสารช่วยยับยั้งเซลล์มะเร็ง ลดไขมันในเส้นเลือดและใช้ในคนที่เป็นโรคเบาหวานได้ด้วย เนื่องจากเกาหลีเป็นประเทศอุตสาหกรรมประชากรในประเทศมีความเสี่ยงจากการเป็นโรคมะเร็งสูง จึงได้มีการพัฒนาการเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่ามากขึ้น โดยสายพันธุ์ที่เลี้ยงเป็นเห็ดถั่งเช่าหิมะที่เพาะเลี้ยงในฟาร์มเลี้ยงไหมและใช้หนอนไหม การบริโภคเห็ดถั่งเช่าของชาวเกาหลีนิยมนำมาอบแห้งทำเป็นผงใช้ปรุงในอาหารต่างๆ ราคาคิดเป็นเงินไทย กก.ละประมาณ 3-7 หมื่นบาท

               ในประเทศจีน ซึ่งมีการรับประทานเห็ดถั่งเช่ามานานแล้ว โดยมาจากแหล่งประเทศทิเบต เนปาลและภูฐาน เมื่อมีการขยายตัวของอุตสาหกรรมเมืองมากขึ้นก็ทำให้เกิดปัญหาด้านมลพิษในอากาศ เป็นปัญหากับสุขภาพของคนในประเทศ และยิ่งเป็นช่วงเกิดโรคซาร์ระบาดในจีน เห็ดถั่งเช่าได้กลายเป็นยาที่มีปริมาณความต้องการมากขึ้น ทำให้ราคาพุ่งสูงขึ้น 20-30 เท่า โดยเฉพาะเห็ดถั่งเช่าทิเบต ตก กก.ละ 4-5 แสนบาทไปจนถึง กก.ละล้านกว่าๆ นับเป็นมูลค่าที่สูงมากๆ แต่ต้องเป็นเห็ดถั่งเช่าที่เก็บมาจากป่าจริงๆ ซึ่งทุกวันนี้ก็มีการแอบอ้างนำเห็ดถั่งเช่าที่เพาะเลี้ยงมาย้อมแมวขายเป็นเห็ดจากป่า แต่ในด้านสรรพคุณไม่ได้แตกต่างกันเลย
สำหรับประเทศไทย ทราบว่ามีการเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่ามานับ 10 ปีแล้ว แต่ยังไม่เป็นที่เปิดเผยมากนัก แต่หลังจากที่มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่โดย ผศ.ธัญญา ทะพิงค์แก (บุตรสาวอาจารย์ธวัช) ได้เปิดหลักสูตรอบรมการเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าเชิงการค้ามาแล้ว 5 รุ่น มีจำนวนผู้เข้ารับการอบรมแล้วประมาณ 100 คน แต่มีผู้ที่ลงมือทำเป็นอาชีพอย่างจริงจังไม่ถึง 10 คน ในขณะที่มีบริษัทที่ทำเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์อาหารสุขภาพในไทยเริ่มให้ความสนใจมากขึ้น เพราะที่ผ่านมาต้องนำเข้าจากต่างประเทศเกือบทั้งหมด ปัจจุบันการซื้อขายเห็ดถั่งเช่าในบ้านเราหากอบแห้งอยู่ที่ กก.ละประมาณ 1.5 แสนบาทขึ้นไป ถ้าขายอยู่ในรูปของเพาะเลี้ยงในขวด (น้ำหนักเห็ดสดประมาณ 200 กรัม) ราคาขวดละ 700-800 บาท 

โอกาสและความเป็นไปได้ในการเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าเพื่อการค้า
             อาจารย์ธวัชกล่าวเพิ่มเติมว่า การเพาะเลี้ยงเห็ดถั่งเช่าเป็นการค้าในเมืองไทยนับว่ามีโอกาสความเป็นไปได้สูงมาก เนื่องจากการลงทุนไม่สูง อีกทั้งความต้องการของตลาดมีสูงมากทั้งตลาดในประเทศและต่างประเทศ ขณะนี้มีบริษัทขายตรงเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์อาหารเสริมสุขภาพมีความต้องการ แต่ยังหาของไม่ได้หรือได้แต่ยังมีปริมาณไม่มากพอ สำหรับตลาดต่างประเทศเฉพาะในประเทศจีนมีความต้องการเห็ดถั่งเช่าปีละประมาณ 1,000 ตัน (เห็ดสด) มีผู้ผลิตในประเทศประมาณ 50 ราย ส่วนใหญ่เป็นชาวต่างชาติ ปริมาณการผลิตในประเทศประมาณ 250 ตัน ยังไม่เพียงพอกับความต้องการจึงต้องสั่งนำเข้าปีละจำนวนมาก ประเทศเพื่อนบ้านเราอย่างมาเลเซีย สิงคโปร์ก็ผลิตส่งไปขายที่จีนปีละไม่น้อย

                                    

สำหรับท่านที่สนใจเรื่องราวการเพาะเห็ดถั่งเช่าโดยละเอียด เคหการเกษตรขอแนะนำหนังสือใหม่ “การเพาะเห็ดถั่งเช่าเป็นอาชีพ” เขียนโดยดร.ธัญญา ทะพิงค์แก คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ หนึ่งในทีมนักวิจัยที่ได้ศึกษาเทคนิคและวิธีการเพาะเห็ดถั่งเช่าได้ประสบความสำเร็จในเมืองไทย 

หนังสือเล่มนี้พิมพ์ด้วยกระดาษถนอมสายตา 4 สีทั้งเล่มราคา 150 บาท ค่าส่งลงทะเบียน 30 บาท 

...ติดต่อสั่งซื้อได้แล้วที่วารสารเคหการเกษตร โทร. 0-2579-9414 , 0-2561-4517 และจะวางจำหน่ายเร็วๆ นี้ที่ร้านหนังสือซีเอ็ดบุ๊คเซ็นเตอร์ นายอินทร์ แพร่พิทยา ศูนย์หนังสือจุฬาและศูนย์หนังสือ มก. (บางเขน)

จากวารสารเคหการเกษตร